تاریخچه ی تلفن همراه در ایران
شنبه, ۲۸ آبان ۱۳۹۰، ۰۷:۵۴ ق.ظ
دوستان نازنین خواهش میکنم با حوصله این مطلب را که در بخشی انتقادی نیز می شود تا انتها خوانده و سپس در نظرسنجی کلبه ی ایرانیان که در منوی وبلاگ مشاهده میکنید شرکت نمایید.
تلفن همراه جزو آن دسته از کالاهایی است که چند دهه اخیر شیوه و رفتار زندگی بشر را دستخوش تغییراتی شگرف کرده است. فکر متحرک یا سیار کردن تلفن و به‌کارگیری آن در مکان‌های مختلف به منظور بهره گیری بیشتر از این وسیله، از دهه 1960 میلادی در کشورهای اسکاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارک و فنلاند) شروع و در اواخر آن دهه، اولین تلفن نقطه به نقطه به کار گرفته شد. این فناوری در سال 1975میلادی از سوی کشورهای اسکاندیناوی با سیستم آنالوگ به بازار عرضه شد.
اولین شبکه تلفن متحرکNMT) Nordic Mobile Telephone) نیز از سوی همین کشورها راه‌اندازی شد. در اوایل سال 1980 میلادی، استفاده از تلفن‌های دیجیتالی در اتومبیل مورد توجه قرار گرفت. در سال 1977 میلادی کانادا اولین شبکه اطلاعات عمومی را طراحی و راه‌اندازی کرد. شبکه‌های عمومی اطلاع‌رسانی جهانی با استفاده از کامپیوتر، ماهواره و گیرنده‌ها و فرستنده‌های ماکروویو به وجود آمده است. در سال 1983میلادی آمریکا سیستم Nordic Mobile Telephone را وارد بازار کرد. ژاپن نیز سومین کشور در جهان بود که سیستم سیار خود را با ویژگی‌های دو نوع اسکاندیناوی و آمریکایی به نام HCMS عرضه کرد و سپس سیستم NTT با قابلیت اتصال به شبکه را ایجاد نمود. انگلستان در سال 1985 میلادی با عرضه سیستم TACS بود که به گروه دارندگان تلفن سیار پیوست و سپس ایرلند نیز این سیستم را پذیرفت.پس از این تاریخ، سیستم NMT با فرکانس 450 مگاهرتز در کشورهای دانمارک، نروژ، سوئد و فنلاند مورد استفاده قرار گرفت و این کشورها نیز به شبکه استفاده کنندگان از این سیستم پیوستند. در سال 1985 میلادی انستیتو European Telecommunications Standards Institute متشکل از 17 کشور اروپایی درصدد طراحی و ابداع یک استاندارد مشترک برای تاسیس شبکه سلولی برآمد تا این استاندارد به صورت هماهنگ، طرح تلفن سیار دیجیتال را اجرا کند، این استاندارد GSM نام گرفت. در حال حاضر، استاندارد GSM شامل سه سیستم است که عملکردهای اساسی کاملا یکسانی دارند، ولی باند فرکانس آنها متفاوت است. اما به شکل کلی اولین تماس غیرتجاری با موبایل در آوریل سال ۱۹۷۳ توسط دکتر مارتین، مدیر اسبق شرکت AT&T انجام گرفت و بیست سال بعد از آن زمان یعنی حدود 1993 میلادی اولین تماس تلفن همراه در کشور ما ایران برقرار شد.
* تلفن همراه در ایران
18 سال پیش در چنین روزهایی روزنامه‌های منتشر شده در آن زمان در نخستین صفحات خود آگهی‌ای را به چاپ رساندند که شاید در آن مقطع برای خیلی‌ها تعجب‌آور بود. تیتر آگهی‌های چاپ شده با این مضمون بود: "فراخوان برای ثبت نام نخستین شبکه تلفن متحرک جیبی". خواندن همین تیتر می‌توانست خیلی از نظرها را به خود جلب کند.
تیرماه سال 1372 بود که ثبت نام تلفن همراه در کشور آغاز شد. اما به دلیل عدم استقبال در آن زمان توسط مردم، روند ثبت نام چندین ماه به طول انجامید؛ به نحوی که در نهایت شرکت مخابرات ایران و شرکت پست توافق کردند به کسانی که در این زمینه بازاریابی کنند و قادر باشند یک یا چند مشتری به پست بکشانند، مبلغی به عنوان پاداش پرداخت شود. در آن زمان با تبلیغات فراوان و با شعار "با تلفن همراه همیشه در مقصد هستید" تا اواسط سال 74 جمعا 9 هزار و 947 نفر ثبت نام کردند که در شهریور همان سال واگذاری‌ها آغاز و بلافاصله بعد از ثبت نام به پایان رسید. از این تاریخ به بعد، مردم ورود تلفن همراه به کشور را باور کردند؛ به طوری که هجوم متقاضیان به مخابرات و بازار به حدی رسید که قیمت سیم‌کارت در آن زمان گاهی اوقات به بالای 30 میلیون ریال نیز می‌رسید.
اولین آگهی که برای معرفی تلفن همراه آن زمان در روزنامه‌های سیاه و سفید اطلاعات و کیهان به چاپ رسید با این متن همراه بود. "شبکه تلفن متحرک به دو صورت قابل نصب در خودرو به صورت دستی در اختیار متقاضی قرار داده می‌شود تا در حال تردد، توقف در منزل یا محل کار مورد استفاده قرار گیرد." در این آگهی آمده بود که 5 هزار شماره ثبت‌نام به عمل خواهد آمد و یک‌ماه بعد از ثبت‌نام واگذاری‌ها صورت می‌گیرد. این شبکه در آن زمان تنها محدوده تهران بزرگ را از شرق به سرخه حصار، از غرب به ابتدای عوارضی جاده کرج، از جنوب به بهشت زهرا و از شمال به ارتفاعات شمال تهران محدود میکرد و تنها از ساعت 8 صبح تا 8 شب قابل دسترس بود.ارائه اولین سیم‌کارت تلفن همراه در دوران وزارت دکتر غرضی در دولت هاشمی رفسنجانی صورت گرفت. در آن زمان متقاضیان سیم‌کارت باید یک چک بانکی به مبلغ 5 میلیون ریال بابت هزینه اشتراک، هزینه نصب و بهای گوشی پرداخت می‌کردند. همچنین به منظور افزایش ایمنی در حین رانندگی، متقاضیانی که درخواست تجهیزات اضافی جهت نصب در خودرو را داشتند، باید مبلغ 700 هزار ریال بابت تجهیزات اضافی پرداخت می‌کردند. با ورود اولین سیم‌کارت‌ها به بازار و در اختیار داشتن این کالا که در آن زمان جزو کالاهای لوکس به حساب می‌آمد، به تدریج بر میزان متقاضیان این کالا افزوده شد. در نتیجه استقبال از سوی مردم، متولیان تلفن همراه در مخابرات تصمیم گرفتند در تهران و چند شهر بزرگ ثبت‌نام انجام دهند. لذا در بهمن ماه سال 1374، از طریق پست و به صورت مکانیزه ثبت‌نام آغاز شد. در این سال در مجموع 185 هزار و 75 نفر ثبت نام کردند. واگذاری سیم‌کارت این گروه از متقاضیان که با گوشی هم تحویل میشد، از طریق پست و در دهه فجر سال 75 شروع و در اواخر سال 76 به پایان رسید. پایین آمدن قیمت تلفن همراه در بازار تا یک میلیون و پانصد هزار تومان، بدقولی مخابرات به دلیل تاخیر در واگذاری باعث شد تا تعداد متقاضیان برای سال 75 به 61 هزار و 900 نفر کاهش یابد.افزایش تعداد مشترکان تلفن همراه در کشور در آن سال‌های ابتدایی ورود این فناوری به کشور حاشیه‌های جالبی را نیز در پیش داشت. با افزایش تعداد مشترکان و آن هم درحالی که در آن زمان چنین فناوری برای کاربران عجیب بود، اداره تحقیقات و مطالعات اجتماعی روابط عمومی شرکت مخابرات‌ایران با درج آگهی‌هایی در روزنامه‌های آن زمان اقدام به برگزاری کلاس آموزش آشنایی با نحوه استفاده از تلفن همراه کرد. همچنین اظهارات مقامات سیاسی کشور در آن زمان نیز پیرامون این فناوری شاید هم اکنون برای کاربران فعلی جالب باشد. به عنوان مثال هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست جمهوری درباره استفاده از تلفن همراه در مراسم‌های گوناگون گفته بود: "تلفن دیجیتال امروز پیشرفته‌ترین ابزار استفاده از مخابرات است، خوشبختانه ما این تکنولوژی را داریم و خودمان هم اداره می‌کنیم. حالا می‌توانیم ایمان بیاوریم به قدرت خوب نیروهای داخلیمان" یا در مراسم دیگری تاکید کرده بودند که "یک خط تلفن برکت عمر انسان را کلی بالا می‌برد و بسیاری از هزینه‌های زندگی را پایین می‌آورد." بهره برداری از اولین فاز شبکه تلفن همراه کشور، در مرداد ماه سال 1373 در شهر تهران با استفاده از 176 فرستنده و گیرنده در 24 ایستگاه رادیویی و با ظرفیت 9200 شماره آغاز شد. در سال 1374 تعداد تلفن‌های دایری به 15907 شماره افزایش یافت و افزون بر تهران، شهرهای مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان و شیراز نیز زیر پوشش شبکه تلفن همراه قرار گرفت. گسترش شبکه ارتباطات سیار در سال‌های بعد نیز ادامه یافت؛ به طوری که در سال 1375 علاوه برشهرهای یاد شده 28 شهر دیگر به این شبکه پیوست. ضمن آنکه تعداد تلفن‌های دایر شده در این سال به 59967 شماره بالغ گشت و در پایان سال 1382 به 3449878 شماره رسید. در همین خصوص و در راستای سیاست برخورداری کلیه اقشار کشور، اعم از ساکنین شهرهای کوچک و بزرگ از امکانات ارتباطی، تعداد شهرهای تحت پوشش تلفن همراه از134شهر در آغاز سال 76 ، به 667 شهر در پایان سال 82 و 1120 شهر در ابتدای سال 90 رسیده است.
روند توسعه اولین اپراتور تلفن همراه در کشور تا جایی پیش رفت که هم اکنون و بر اساس آمارهای ارائه شده این اپراتور بالغ بر 43 میلیون سیم‌کارت فروخته است که از این تعداد 34 میلیون سیم‌کارت فعال و در حال کار است که از این تعداد 16 میلیون سیم کارت متعلق به مشترکان دائمی و مابقی به مشترکان اعتباری تعلق دارد. قیمت نجومی تهیه یک سیم کارت از این اپراتور نیز هم اکنون به شکل ثبت‌نامی و برای سیم‌کارت‌های دائمی 0910، صد و بیست‌وچهار هزار و 800 تومان و برای 0911 تا 0918 دائمی 254800تومان است و 10هزار تومان در سیم‌کارت‌های اعتباری است. همراه اول که تا سال‌های زیاد تنها خدمات مکالمه را در کنار پیامک ارائه می‌داد؛ اما از دو سال پیش به ارائه GPRS و ام ام اس نیز پرداخته است.
* اپراتور دوم و آغاز رقابت
دومین اپراتور تلفن همراه ایران با نام ایرانسل در سال 85 وارد بازار کشور شد. هر چند که از این اپراتور آمار شفافی در تعداد مشترکان وجود ندارد اما به هر حال گفته می‌شود که این اپراتور هم اکنون بالغ بر 18 میلیون مشترک دارد. در پاییز ۱۳۸۴ قرارداد سهامداران میان شرکت گسترش الکترونیک ایران و ام‌تی‌ان منعقد شد. در ششم آذر ماه ۱۳۸۴، مجوز اپراتوری دوم تلفن همراه توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به شرکت ایرانسل اعطا شد. واگذاری و توزیع سیم‌کارت‌های شرکت ایرانسل در سه شهر تهران، تبریز و مشهد از روز شنبه ۲۹ مهر ۱۳۸۵ آغاز شد.
ایرانسل هم‌اکنون در ایران خدمات نسل 2.75 شبکه جی اس ام(GSM) را ارائه می‌دهد. از جمله خدمات ایرانسل می‌توان به اینترنت در موبایل (GPRS)-خدمات پیام چندرسانه ای (MMS)- اس ام اس(SMS) - سیستم E-charge و E-care را نام برد. ایرانسل اما در بخش خدمات ارزش افزوده به باور کارشناسان بسیار سریع تر و جلوتر از همراه اول حرکت میکند. البته ناگفته نماند که حضور و تلاش ایرانسل برای گرفتن سهم از بازار فضای رقابتی ای را در بین فعالان این حوزه ایجاد کرده است که در نهایت به نفع مصرف کنندگان تمام شده است.
منبع : 3 نسل دات کام
******
همونطور که در منبع اومده ایرانسل از نظر خدمات دهی در بخش ارزش افزوده از همراه اول جلوتره و این در حالیه که تجربه ی شخصی من امروز این رو ثابت میکنه که حداقل در تهران ایرانسل حتی از نظر آنتن دهی و کیفیت برقراری تماس هم از همراه اول جلوتره. در حالی که زمانی که ایرانسل وارد بازار شد این اپراتور روی خدمات ارزش افزودش مانور میکرد و همراه اول به پوشش سراسری و کیفیت آنتن دهیش می بالید و این موضوع رو برای جذب و نگه داشتن کاربرانش تبلیغ میکرد.
مدتی هم هست که همراه اول طرح هزاران لبخند رو به شدت تبلیغ میکنه! تو این طرح به مشترکینی که بیشترین استفاده رو در هفته ، ماه و سال داشته باشن جایزه تعلق خواهد گرفت که بصورت قرعه کشی های هفتگی ، ماهانه و سالانه در سطوح مختلفی که این اپراتور تعریف کرده مثل عادی و عالی برندگان مشخص میشن که جوایز مختلفی از شارژ همراه اول تا رایانه های همراه و لوحی ( تبلت ) رو در بر میگیره. این در حالیه که تنها مرجع اعلام کننده ی برندگان قرعه کشی فقط سایت این اپراتور اعلام شده اما پس از مراجعه به این سایت متوجه میشید پس از گذشت 2 ماه از آغاز این طرح هنوز هیچ برنده ای اعلام نشده!! این تشویق مردم به استفاده ی بیشتر برای کسب جایزه و اعلام نکردن نتایج قرعه کشی که علی الاصول می بایست هر هفته در سایت اعلام می شد این شبهه رو بر می انگیزه که مسئولین همراه اول که از حمایت بسیار شدید مجلس سود می برند با خیالی خوش در پی کسب در آمد بیشتر هستند اما به قول هایی که می دهند همچون همیشه جامه ی عمل نمی پوشانند!!
در سمت دیگر این رقابت اپراتور ایرانسل قرار دارد. اپراتوری که علی رغم تمام سنگ اندازی ها و بی محبتی ها امکانات بسیار بهتری را به مشترکینش ارائه می دهد. کیفیت آنتن دهی و خدمات ارزش افزوده ی آن که همگی بلا استثنا برای اولین بار در ایران تنها از طریق این اپراتور ارائه و معرفی شدند گویای زحمات مسئولین این اپراتور است ؛ می توان به این موضوع نیز عمیق شد که اگر اپراتوری مانند ایرانسل به بازار رقابتی تلفن همراه در ایران نمی پیوست هنوز هم تنها امکان مشترکین تلفن همراه همان پیامک 18 سال پیش بود!!!
و اما حسادت مسئولین!
متاسفانه مسئولین و علی الخصوص مجلسی ها به این اپراتور و میزان در آمدش به شدت حسادت می ورزند!! به عنوان کسی که مشترک سیم کارت های هر دو اپراتور هستم تفاوت بسیار محسوس و فاصله داری بین خدمات ایرانسل و همراه اول می بینم که غیر قابل انکار است. البته ایرانسل هم کوتاهی هایی دارد اما به نسبت اپراتور اول بسیار جایگاه بهتری را به خود اختصاص می دهد.
در ابتدای لیگ برتر فوتبال که از نام ایرانسل استفاده شده بود واکنش شدید مجلسی ها به این اپراتور آغار شد و با لحنی بی ادبانه این اپراتور را ایرانی - خارجی نامیده و خطر آفرین برای امنیت کشور!! همین طور ذکر شد که این اپراتور قصد داشته با از میان برداشتن نام خلیج فارس از روی لیگ برتر فوتبال ما ، دسیسه هایی را به مقصد برساند تا نام خلیج فارس کوچک شمرده شود!!!
ولی من سوالاتی از این مسئولین " نادان " دارم :
1- به نظر شما بودن نام خلیج فارس روی لیگ برتر فوتبالی که این همه بی اخلاقی هم در آن رواج دارد موجب بزرگی خلیج فارس خواهد شد و نبودن این نام موجب کوچک شدنش؟ اگر این طور فکر می کنید خیلی کودک هستید!!
2- ایرانسل یک برند است که مانند دیگر برندها در صنایع مختلف سعی میکند در هر زمینه ای ورود کند تا با تبیلغ بیشتر سود بیشتری از آن خود کند. اینکه این اپراتور سعی کرده نام خود را در لیگ برتر بگنجاند یک عمل طبیعی است!! اما اینکه مسئولین پول های کلان برای این تبلیغ و تعویض نام لیگ برتر دریافت میکنند و زمان شمارش پول تبلیغات و تغییر نام به یاد خلیج فارس نیستند و بعد به یاد خلیج فارسشان می افتند و این اپراتور را ایرانی - خارجی میخوانند جای تعجب دارد!! جای تعجب دارد که چرا نمی گویند آقای سردار عزیز محمدی که مسئول لیگ برتر هستید !! چرا این تغییر نام را در ازای دریافت هزینه ی تبلیغاتی قبول کردید و به خلیج فارس حرمت قائل نشدید؟ ایرانسل که مقصر نیست!! ایرانسل یک برند تبلیغاتی است!! اگر این گونه تبلیغ اشتباه است شما نباید قبول میکردید!! پولش شیرین است شاید!! شاید هم آقای سردار را نباید سر به سرش گذاشت!! چه دیواری کوتاه تر از ایرانسل!!
3- اخیرا ایرانسل چند آهنگ پیشواز برای مشترکین خردسال و نوجوانش اضافه نموده که از جمله ی آنها می توان به موسیقی فیلم کارتونی معروف کلاه قرمزی و پسرخاله اشاره نمود. اینکه این اپراتور به تمام طیف سنی مشترکینش احترام قائل است و به سلیقه ی آنها عمل میکند بسیار جای تقدیر دارد در حالی که باز مجلس به اصطلاح محترم به این مورد ایراد گرفته و بیان کرده اند :
" آهنگ پیشواز آهای الاغ عزیز حالت چطوره؟! کاملا غیر اخلاقی است و در پی اعمال این اپراتور باید در این اپراتور ایرانی - خارجی تحقیق و تفحص کرد !! "
فقط می شود به حال این مجلس افسوس خورد!! موسیقی متن یک فیلم محبوب کودکان تبدیل به قطعه ای کوچک برای پیشواز مشترکین کودک ایرانسل شده است. اگر غیر اخلاقی است پس می بایست چندین سال قبل شما مسئول محترم آن فیلم را با آن موسیقی متن غیر اخلاقی اش توقیف می کردید!!!
به هر حال ایرانسل به عقیده ی من و خیلی از مشترکینش ، به خصوص کسانی که مثل من از سالها پیش مشترک هر دو اپراتور بوده اند ، اپراتور برتر کنونی ایران است و امیدوارم این رقابت به نفع مصرف کنندگان تمام شود.
بعد از خواندن این مطلب از شما دوست عزیز دعوت میکنم در نظرسنجی این وبلاگ که در منو قابل رویت است شرکت نموده و اعلام کنید که از نظر شما اپراتور برتر ایران در تلفن همراه کدام است؟ شاید به نتیجه ی جالبی رسیدیم!!
( چنانچه بدلیل گذشت زمانی منوی رای گیری را در وبلاگ مشاهده ننمودید بصورت یک کامنت اعلام نظر فرمایید.متشکرم)
